Nghệ thuật và thiết kế mang tính chủ quan vô cùng. Thùng rác của người này có thể là kiệt tác của người khác. Nhưng may mắn thay, có một con số lâu đời có thể giúp thiết kế của bạn trở nên đẹp đẽ đã được khoa học chứng minh đó là: Tỷ lệ vàng.
Bạn đã bao giờ thầm tự hỏi: “Có gì tuyệt vời ở Mona Lisa?”, câu trả lời là tỷ lệ vàng.
Mặc dù nghệ thuật và thiết kế thường được dẫn dắt bởi bản năng và sự sáng tạo, thì tỷ lệ vàng sử dụng toán học để biến đổi việc tạo hình ảnh, bố cục, kiểu chữ của bạn và hơn thế nữa.
Tỷ lệ vàng là gì?
Tỷ lệ vàng là con số được sử dụng khi chia hai đại lượng sao cho tỷ số của chúng bằng tỷ số giữa tổng của chúng với đại lượng lớn hơn trong hai đại lượng đó. Con số đó là 1.618 hay còn gọi là Phi.
Cách dễ nhất để chứng minh điều này là sử dụng Chuỗi Fibonacci. Dãy số này là tổng của hai số đứng trước nó: 0,1,1,2,3,5,8,13,21…. Trước đây, người Hy Lạp đã sử dụng Chuỗi Fibonacci để tạo thành một mẫu trực quan hỗ trợ cho thiết kế của họ. Khi bạn biến chuỗi thành các hình vuông và đặt chúng cạnh nhau để tạo thành hình chữ nhật, một hình xoắn ốc (được gọi là Đường xoắn ốc Vàng) bắt đầu hình thành.
Đừng để một vài phương trình làm bạn sợ! Tỷ lệ vàng thực sự đơn giản hơn nhiều so với vẻ ngoài của nó và nó được tìm thấy ở khắp mọi nơi. Vòng xoắn ốc vàng xuất hiện trong tự nhiên xung quanh chúng ta. Từ những cơn bão đến những bông hoa, những thiên hà cho đến những vỏ sò… thậm chí cả những bông súp lơ đột biến kỳ lạ mà đôi khi bạn mua được ở cửa hàng tạp hóa.
Vậy ai đã tạo ra Chuỗi Fibonacci?
Dãy số Fibonacci lần đầu tiên được trình bày chi tiết không phải bởi các nhà toán học mà bởi thi pháp tiếng Phạn – một thể thơ cổ được sử dụng từ năm 1200 trước Công nguyên. Trong thể thơ cổ này, tất cả các mẫu âm tiết dài đều có hai đơn vị thời lượng, trong khi các âm tiết ngắn có một đơn vị thời lượng.
Việc đếm các mẫu âm tiết dài và ngắn này đã dẫn đến việc khám phá ra Chuỗi Fibonacci đầu tiên.
Nhà thơ và nhà toán học Ấn Độ cổ đại, Pingala, đã kể về công thức này từ khoảng năm 450-200 trước Công nguyên. Anh ấy gọi nó là “misrau cha” hoặc “cả hai đều được trộn lẫn”. Các học giả cho rằng điều này có nghĩa là các âm tiết dài và ngắn đã tạo ra một mẫu số Fibonacci độc đáo.
Việc bàn luận về khái niệm này không xuất hiện trở lại cho đến khi các nhà toán học Ấn Độ Virahanka vào năm 700 sau Công nguyên và Hemachandra vào năm 1150 sau Công nguyên.
Bất chấp công việc ban đầu của họ với chuỗi này, việc tạo ra Chuỗi Fibonacci như chúng ta biết ngày nay được ghi nhận là nhờ cuốn sách Liber Abaci nói trên của Fibonacci. Nó lần đầu tiên được nhà lý thuyết Édouard Lucas ghi nhận là Fibonacci vào thế kỷ 19 – 3.000 năm sau phát hiện đầu tiên của nó trong văn xuôi tiếng Phạn.
Cách sử dụng tỷ lệ vàng trong thiết kế đồ họa
Một trong những điều tốt nhất về tỷ lệ vàng là nó cung cấp cho bạn một con số đơn giản để giúp cấu trúc bản chất biểu cảm khác của thiết kế. Chỉ cần nhân kích thước của một phần tử với 1,618 để tìm ra kích thước của phần tử khác hoặc phủ Đường xoắn ốc Vàng để điều chỉnh vị trí của chúng. Có thể sử dụng tỷ lệ vàng để hướng dẫn về bố cục, kiểu chữ, hình ảnh,…
1. Phân cấp kiểu chữ
Khi tạo bất kỳ thiết kế nào sử dụng văn bản, hãy luôn xem xét hệ thống phân cấp thông điệp trong bố cục của bạn. Cho dù đó là áp phích, thiệp mời đám cưới hay bố cục trang web, bạn đều có thể sử dụng tỷ lệ vàng để định hướng kích thước kiểu chữ của mình.
Ví dụ: giả sử khi bạn đang tính toán thứ bậc bản sao cho văn bản thực sự quan trọng (A), loại văn bản quan trọng (B) và văn bản không quá quan trọng của bạn (C). Nếu kích thước phông chữ nhỏ nhất của bạn cho (C) là 10px, hãy nhân số đó với 1,618 để có hướng dẫn sơ bộ cho kích thước lớn hơn của bạn.
2. Bố cục hình ảnh
Khi xem xét sự hài hòa của các hình ảnh, bạn nên dừng lại, lùi lại một bước và quay lại với một cái nhìn mới mẻ. Nhưng nếu bạn không có thời gian để suy ngẫm về tác phẩm nghệ thuật của mình thì một giải pháp thay thế nhanh hơn là Vòng xoắn ốc vàng. Xếp hình xoắn ốc lên hình ảnh của bạn để xem yếu tố nào nằm ở đâu và liệu chúng có thực sự tạo ra sự hài hòa hay không.
Bằng cách sử dụng Vòng xoắn ốc vàng, bạn có thể tìm ra vị trí cần có tiêu điểm, cách tập trung dòng tiêu đề để có tác động tối đa hoặc những yếu tố nào cần được thay đổi để mang lại nhiều năng lượng hơn cho thiết kế.
3. Thiết kế logo
Một logo được hình thành tốt rất quan trọng đối với thương hiệu của bạn, để mọi người có thể hiểu được thông điệp cốt lõi của bạn chỉ bằng một cái nhìn thoáng qua. Đó là lý do tại sao nên cân nhắc tỷ lệ vàng khi thiết kế logo, để thu hút mọi người ngay lập tức và giúp họ kết nối. Trên thực tế, nhiều thương hiệu lớn nhất thế giới sử dụng tỷ lệ vàng để tạo thành logo của họ: Pepsi, Apple và Twitter…
4. Bố cục
Khi bạn gặp khó khăn với nhiều thứ khác nhau trong một bố cục duy nhất, việc sử dụng Vòng xoắn ốc Vàng để hướng dẫn vị trí của từng phần tử luôn hữu ích. Chúng ta bị thu hút một cách tự nhiên vào tâm của hình xoắn ốc, vì vậy tốt nhất bạn nên đặt thông điệp quan trọng nhất của mình ở đó.
Vì sao thiết kế cần tuân theo tỷ lệ vàng?
Tỷ lệ vàng không chỉ được sử dụng trong thiết kế vì tính hài hòa và thẩm mỹ của nó, mà còn vì nó thường được coi là một biểu hiện của sự tự nhiên, sắc đẹp hoàn hảo. Điều này là do tỷ lệ vàng thường xuất hiện trong nhiều hiện tượng tự nhiên và cấu trúc sinh học.
Ví dụ, tỷ lệ vàng thường được tìm thấy trong cấu trúc của hoa màu, con sò, cấu trúc của hệ gen trong sinh học và thậm chí là trong sự phân chia của con người. Do đó, khi sử dụng tỷ lệ vàng trong thiết kế, nó không chỉ mang lại cảm giác hài hòa mà còn gợi nhớ đến sự hoàn hảo trong cấu trúc tự nhiên.
Ngoài ra, sự phổ biến của tỷ lệ vàng trong nghệ thuật và thiết kế một phần do nó đã được sử dụng rộng rãi trong lịch sử. Từ xa xưa, tỷ lệ vàng đã được áp dụng trong các kiến trúc cổ điển, hội họa, điêu khắc và nghệ thuật trang trí. Việc sử dụng chúng thường xuyên trong các tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng đã khiến cho nó trở thành một phần quan trọng trong lĩnh vực thiết kế.
Một số logo được thiết kế theo tỷ lệ vàng
Dưới đây là một số ví dụ về áp dụng tỷ lệ vàng trong thiết kế logo:
Thiết kế logo Twitter sử dụng các hình tròn hoàn hảo để tạo thành thiết kế logo của họ và những vòng tròn này tuân theo tỷ lệ vàng, như bạn có thể thấy đây là một thiết kế logo rất đơn giản khiến nó rất dễ nhận biết và điều đáng ngạc nhiên nhất là nếu bạn thấy lưới được sử dụng để tạo ra nó hoàn toàn trái ngược với sự đơn giản.
Apple
Thiết kế logo Apple là một ví dụ khác về thiết kế logo đơn giản và dễ nhận biết tuân theo 7 phẩm chất của một thiết kế logo tốt mà bạn có thể thấy trên bài đăng này. Logo của Apple cũng đi theo hệ thống lưới phức tạp dựa trên tỷ lệ vàng và sử dụng hình xoắn ốc màu vàng.
Pepsi
Ví dụ cuối cùng về thiết kế logo sử dụng các con số vàng là thiết kế logo Pepsi sử dụng tỷ lệ vàng trong đường kính của các vòng tròn nếu chúng ta nhìn thấy hệ thống lưới logo Pepsi, chúng ta có thể đánh giá cao hai vòng tròn là một đường viền của logo và vòng tròn thứ hai tạo thành một đường cong trên phần màu xanh của thiết kế logo.
Kết luận
Trong thiết kế, việc sử dụng tỷ lệ vàng không chỉ là một nguyên tắc thẩm mỹ, mà còn là một cách để kết nối với tự nhiên và tạo ra sự hài hòa trong các tác phẩm. Tỷ lệ vàng, hay tỷ lệ Fibonacci, đã tồn tại từ hàng ngàn năm và vẫn là một nguồn cảm hứng quan trọng trong lĩnh vực nghệ thuật và thiết kế ngày nay.
Sự áp dụng của nó không chỉ giúp tạo ra những thiết kế hấp dẫn mà còn là một biểu hiện của sự hiểu biết về sự tự nhiên và sự hoàn hảo. Chính vì vậy, tỷ lệ vàng không chỉ là một công cụ thiết kế mà còn là một phần quan trọng của quá trình sáng tạo và truyền cảm hứng trong lĩnh vực thiết kế.
Bạn có thể tham khảo các thiết kế của nhà Bramax qua các liến kết sau:
- Website: https://bramax.co/
- Fanpage: https://www.facebook.com/bramaxbranding
- Instagram: https://www.instagram.com/bramax.co/
- Behance: https://www.behance.net/bramaxdesign